Nu de woningbouwopgave in Nederland samenvalt met ambitieuze klimaatdoelen, staat biobased bouwen volop in de belangstelling. Materialen gemaakt van natuurvezels uit lokale reststromen kunnen daarin een rol spelen. Zeker als je er bouwplaten van kunt maken zonder dat daarvoor lijmen of harsen van fossiele oorsprong nodig zijn. Dat kan met de binderloze technologie die Wageningen Food & Biobased Research heeft ontwikkeld in het project CBPM Development of Sustainable Binderless Product Technology.

“De kokosnoot was ons vertrekpunt”, zegt projectleider Richard Gosselink. Kokosnoten worden onder meer in Maleisië voor voedsel geteeld. Ze groeien in vezelachtige omhulsels (‘husks’) die na de oogst als afval worden verbrand of achterblijven op de plantage. Vijftien jaar geleden werden de eerste proeven hiermee gedaan. De vezels werden bij hoge temperaturen onder druk tot platen geperst. Daarbij komen lignine en andere componenten uit de vezels vrij die gecombineerd met elkaar fungeren als lijmstof.

In het afgeronde project zijn enkele prototypes van bouwplaten gemaakt. De basiseigenschappen als mechanische sterkte, dichtheid, homogeniteit en waterresistentie zijn in ons materialen laboratorium uitgebreid getest. Ook de brandwerendheid is goed. Hiermee is aangetoond dat deze materialen geschikt zijn om constructieve platen van te maken, die bijvoorbeeld te gebruiken zijn voor gevelbekleding, deuren, tafelbladen, keukenkastjes e.d. Ze kunnen worden gezaagd en geschroefd. Constructieve plaatmaterialen als MDF, HDF, HPL, Multiplex en Trespa zijn ermee te vervangen.

Inmiddels is een vervolgproject ‘More with binderless’ in voorbereiding, waarin onder meer aspecten als levensduur, eventuele certificering en kostprijs worden doorgerekend. Ook wordt daarin een levenscyclusanalyse (LCA) gemaakt. Verder wordt onderzocht of reststromen die op zichzelf minder geschikt zijn voor deze binderloze technologie, wel zijn te gebruiken in combinatie met andere stromen. En hoe het productieproces met hoge temperatuur en druk verder is te optimaliseren. Het vervolgproject kan rekenen op een grote interesse vanuit de industrie.